Legionellaveilige filterdouchekoppen: écht veilig?
Geplaatst op 30 juni 2020
Bij een legionella-normoverschrijding vraagt u zich wellicht af of het verstandig is om volledig open te blijven. U wilt immers de veiligheid van uw gasten, cliënten én medewerkers borgen. Gelukkig is er een prima oplossing om uw deuren geopend te houden, terwijl u ondertussen de bron van de besmetting aanpakt. Legionellaveilige filterdouchekoppen zijn een uitkomst voor bijvoorbeeld hotels, campings, zorginstellingen of spoelkeukens in restaurants. Mits u de filterproducten op de juiste manier monteert en gebruikt natuurlijk. Want zelfs na de installatie van ‘legionellaveilige’ douchekoppen, blijft het opletten. Met de juiste maatregelen, houdt u het veilig voor iedereen. Waar moet u op letten bij het gebruik van legionellaveilige filterdouchekoppen?
Legionellabacterie blijft achter in filter
Uit de legionellaveilige douchekop komt voor 99.99999% veilig water. Dat maakt de kans op besmetting 1 op 10 miljoen. Deze douchekop is eenvoudig zelf te monteren, via een halfduimse aansluiting. Hij past hierdoor direct op een standaard doucheslang. Maar het is wel belangrijk om de legionellaveilige douchekop op de juiste manier toe te passen. Om uit te leggen wat er van belang is, is het noodzakelijk om te weten hoe de legionellaveilige douchekop precies werkt. C-mark’s adviseur Femke Boekema legt het uit: “De legionellabacterie wordt met behulp van microfiltratie in het filter van de legionellaveilige douchekop tegengehouden. Het membraanfilter bevat hele fijne openingen – ‘poriën’ - waar het water doorheen wordt geduwd door de waterdruk, maar waar de legionellabacterie niet doorheen kan. In het filter zijn veel nauwe ‘rietjes’ gebundeld, bij elkaar gehouden door hars. Zij vormen een membraan met poriën. Deze poriën zijn eerst grover en bij het uiteinde minuscuul: van 1 - 2 naar 0,15 micron. De legionellabacterie kan hier niet doorheen en blijft daardoor in het filter achter.
Verstopping in het filter
En niet alleen de legionellabacterie blijft erin achter. Ook andere bacteriën en deeltjes in het water stranden in het filter. “Als de nauwe openingen vol komen te zitten, komt er minder water doorheen. De waterdruk en daarmee de hoeveelheid water die uit de legionellaveilige douchekop komt, nemen dan af. Wel is het water dat uit deze douchekop komt, nog steeds net zo veilig. Uiteindelijk komt er helemaal geen water meer door het filter en moet u het filter verwisselen. Hoe meer ‘rietjes’, hoe groter het filteroppervlak en hoe langer het filter meegaat”, vertelt Boekema.
Filtercapaciteit en veiligheid volgens de BRL 14010
Waar let u op bij de aanschaf van een filterproduct? De filtercapaciteit en hoe lang het filter meegaat, verschilt per uitvoering en merk. Dit staat aangegeven in de productspecificatie. Boekema: “Van plafond- en wanddouches, tot knijpdouches voor in de spoelkeuken, in robuuste uitvoering of in kunststof: voor alle tappunten is een filteroplossing te vinden! In de praktijk zien we dat een filter vaak ruim 5.000 liter kan verwerken, voordat het filter dichtslibt. Hoe lang de filterdouchekop werkt, is afhankelijk van het waterverbruik en hoe kalkhoudend of vervuild het water is. Het filterproduct dient in alle gevallen na 3 maanden vervangen te worden, ongeacht of hij nog water doorlaat. Het is belangrijk om te controleren of de douchekop niet in werking is te stellen zónder het filter. De BRL 14010 stelt verplicht dat een legionellaveilige douchekop niet bruikbaar mag zijn zonder filter. Of er moet aan de buitenkant heel duidelijk zichtbaar zijn dat het filter in de douchekop ontbreekt, bijvoorbeeld via een kleurcodering. C-mark levert uitsluitend legionellaveilige douchekoppen die voldoen aan de vereiste BRL 14010 en die dus niet in werking zijn te stellen zonder filter. Maar er zijn filterdouchekoppen in omloop die niet voldoen aan deze eisen.”
“Een prima tijdelijke oplossing”
Steeds meer klanten van C-mark kiezen ervoor enkele legionellaveilige filterdouchekoppen aan te schaffen, om er een aantal op de plank te hebben liggen in geval van een legionella-normoverschrijding. Boekema: “Dan kunnen uw medewerkers, gasten of cliënten na het plaatsten van de legionellaveilige douchekoppen direct de tappunten weer veilig gebruiken en beschermd douchen of afspoelen in de spoelkeuken. Een prima tijdelijke oplossing om tijd te creëren. Tijd om te onderzoeken waar de besmettingsbron zit en actie te ondernemen om de oorzaken weg te nemen. Als deze filterproducten ‘op de plank’ liggen, is het wel zaak dat u ze droog en netjes opbergt. Voor gebruikte filters geldt: gebruik ze nooit opnieuw. Gooi deze direct weg!”
Correct gebruik
Waar moet u op letten om het gebruik van legionellaveilige filterdouchekoppen ook daadwerkelijk veilig te houden? “Wilt u een legionellaveilige filterdouchekop hergebruiken? Dat kan. Verwijder het gebruikte filter en gooi deze weg. Reinig de douchekop daarna grondig. Denk ook aan het reinigen van de doucheslang en de aansluitingen. Ook dat kan een bron zijn van legionellabacteriën. Het filter in de legionellaveilige filterdouchekop kunt u niet hergebruiken. Wij raden ook zeker af om ze op een ander tappunt aan te sluiten. Het filter is een wegwerpproduct. Zodra het contact met water heeft gehad op één tappunt, is weggooien het beste. De bacteriën blijven namelijk in het filter achter en groeien dan ook verder uit tot een ware legionellabron. Wie het filter nogmaals plaatst, kan een nieuwe besmetting veroorzaken. Ik hanteer altijd ‘één calamiteit, één filter’”, aldus Boekema.
Correct gebruik bij een rainshower & het beheer van de filters
Opletten geblazen is het bijvoorbeeld ook bij het aansluiten van een rainshower-tussenstuk. Boekema: “Voor een stortdouche of rainshower bestaan legionellaveilige tussenstukken, die u vóór de stortdouche-kop plaatst. Dit heet een ‘inline’ filter. Van belang is dan natuurlijk wel om de stortdouche-kop grondig te reinigen en te desinfecteren. Die komt ná het legionellaveilige filter, maar kan wel degelijk zelf ook een besmettingsbron zijn. Het plaatsen van filterproducten en andere maatregelen, legt u vast in uw logboek. Alles wat u plaatst, moet u ook verplicht beheren. Zo kunt u vastleggen wanneer u een legionellaveilige douchekop of filter ophangt en wanneer u deze weer weg moet halen. Als u gebruik maakt van digitaal beheer van C-mark leggen wij het voor u vast, na uw melding.”
Tijd om de bron van de besmetting aan te pakken
C-mark adviseert de legionellaveilige douchekop toe te passen als een tijdelijke maatregel. Ondertussen kunt u op zoek naar de oorzaken en maatregelen nemen, zoals aanpassingen doorvoeren in de installatie of thermische desinfectie of chemische reiniging. De filterproducten moeten tijdens de reiniging tijdelijk worden afgekoppeld. Dat geldt ook tijdens de herbemonstering. “Het is fijn als u dan na herbemonstering het analyseresultaat ‘schoon’ krijgt. Heeft u langer de tijd nodig? Dan kunt u de filters na verloop van tijd vervangen, als de doorstroomcapaciteit van het filter in de douchekop vermindert. Maar uiteindelijk wilt u de waterkwaliteit beheren en de waterveiligheid borgen. De drinkwaterinstallatie moet vanuit de basis deugdelijk zijn. Als er legionellabacteriën in uw installatie groeien, is dat niet wenselijk. Als u de besmettingshaard in de drinkwaterinstallatie niet elimineert, kunnen de legionellabacteriën steeds verder uitgroeien. Daarmee neemt het risico toe. Daarom adviseren wij de legionellaveilige douchekoppen ook echt tijdelijk te gebruiken en goed te bekijken waar u ze plaatst en hoe lang. Bij aanhoudende legionella-normoverschrijdingen kunnen alternatieve technieken zoals koper/zilver-ionisatie een goede oplossing zijn”, vertelt Boekema.
Service van C-mark
C-mark kan diverse soorten legionellaveilige filterdouchekoppen van verschillende leveranciers direct uit voorraad leveren. Elke werkdag kunt u ze bij ons bestellen: van wand- en plafonddouches, tot legionellaveilige knijpdouches voor in de spoelkeuken. Met onze spoedservice kunt u ze binnen 8 uur in huis hebben. Boekema: “Ik adviseer om meteen een extra filter te bestellen bij een legionellaveilige douchekop, als reserve. Als het eerste filter bijvoorbeeld is dichtgeslibd, dan kunt u het filter weggooien en direct een nieuwe plaatsen”. Na uw bestelling en melding bewaken wij de gebruikstermijn van het filterproduct in uw digitale logboek, als u gebruikt maakt van digitaal beheer van C-mark. Ook ontvangt u tijdig en automatisch een reminder, zodat u het filter binnen 3 maanden kunt vervangen. En zoekt u ondersteuning bij uw onderzoek naar de legionella-bron? Onze adviseurs staan voor u klaar. Neem contact met ons op via c-mark@ftbnl.eurofins.com of 088-831 05 00 of klik op contact.
