Trihalomethanen als nieuwe parameter in de spotlights

Geplaatst op 22 december 2023

Hoe beheerst u de Trihalomethanen in uw zwemwater?

Op 1 januari 2024 gaat de Omgevingswet in, met daarin de nieuwe eisen voor zwembaden. Volgens deze nieuwe ‘Zwemwaterwet’ is het verplicht om zwembadwater te monitoren op een aantal nieuwe parameters. Bijvoorbeeld de ‘som van Trihalomethanen’. Wat zijn Trihalomethanen precies? Hoe ontstaan ze? En, belangrijker nog: hoe beheers je het gehalte in je zwembadwater? C-mark’s adviseur Ger Hulshof praat ons bij.

Trihalomethanen: wat zijn dat?

Trihalomethanen (THMs) zijn een groep van chemische verbindingen die vaak worden aangetroffen in zwemwater en andere watersoorten die zijn behandeld met chloorhoudende desinfectiemiddelen. Hulshof: “Deze verbindingen ontstaan door de reactie van het chloor dat de bacteriën moet beheersen op de aanwezige organische stoffen in het water. Natuurlijk willen we de veiligheid van zwemwater borgen met deze desinfectie. Tegelijkertijd is het belangrijk om de gezondheid van gasten te beschermen door de gehalten van desinfectiebijproducten als Trihalomethanen te beheersen.”

Waarom deze nieuwe parameter?

Hulshof: “Het RIVM adviseerde Trihalomethanen te selecteren als te monitoren parameter. Op deze groep desinfectiebijproducten is de potentiële impact op de gezondheidseffecten het best onderzocht. Daarom vormen Trihalomethanen nu een indicator voor de veel grotere groep van gechloreerde organische verbindingen die in het zwemwater kunnen voorkomen. Ook andere West-Europese landen hebben daarvoor gekozen.”

Hoe ontstaan Trihalomethanen dan precies in zwembadwater?

Trihalomethanen ontstaan zo:

1. “Het vul- en suppletiewater van zwembaden bevat meestal al organische verbindingen in de vorm van humuszuren. De hoeveelheid kan verschillen omdat de drinkwaterkwaliteit per drinkwaterbedrijf varieert. Daarnaast voegen zwemmende bezoekers organische verbindingen toe aan het zwemwater: bijvoorbeeld huidschilfers, zweet en urine.”
2. “Deze cocktail van organische stoffen reageert met het chloor dat wordt toegevoegd voor desinfectie.”
3. “Daardoor vormen er diverse desinfectiebijproducten, waaronder Trihalomethanen. Voorbeelden van Trihalomethanen zijn: tribroommethaan (bromoform), broomdichloormethaan, dibroomochloormethaan en trichloormethaan (chloroform). Doorgaans is chloroform in de hoogste concentratie aanwezig. Deze verbindingen worden ‘Trihalomethanen’ genoemd vanwege hun structuur met drie halogeenatomen (chloor en/of broom) en een methaangroep.”

Hoe zorgt u voor een lager gehalte in het zwemwater?

Hulshof geeft de volgende adviezen om het ontstaan van Trihalomethanen te beheersen in zwemwater:

• Desinfectiebeheer. “Het beheersen van Trihalomethanen-niveaus begint met het beheren van de chloordosering. Het zorgvuldig afstemmen van het chloorgehalte in het zwemwater kan helpen om overmatige Trihalomethanen-vorming te voorkomen.”
• Alternatieve desinfectiemethoden. “Naast chloor kunt u alternatieve desinfectiemethoden overwegen, zoals ozon en geavanceerde oxidatieprocessen. Deze methoden kunnen de vorming van Trihalomethanen verminderen, omdat ze anders reageren op organische stoffen dan chloor. U heeft dan ook minder chloor nodig. En een lagere chloordosering betekent ook minder vorming van Trihalomethanen.”
• Vermindering van organisch materiaal. “Het omlaag brengen van de hoeveelheid organisch stoffen in het zwemwater zal de vorming van Trihalomethanen beperken. Waar het op neer komt: goede hygiënepraktijken. Dus: bezoekers vragen zich vooraf te douchen met bij voorkeur water en zeep, het ontmoedigen van het gebruik van zwembassins als toiletruimtes en een optimaal beheer van de aanwezige filtersystemen door onder andere de aanwezige zand- en/of koolfilters voldoende vaak te terug te spoelen.”
• Waterzuiveringstechnologieën. “Geavanceerde waterzuiveringssystemen, zoals actieve koolstoffiltratie en membraanfiltratie, kunnen helpen bij het verlagen van het gehalte aan Trihalomethanen door de deze stoffen te binden en/of te verwijderen.”
• Monitoring en regelgeving. “Monitor Trihalomethaan-gehalten om de blootstelling van zwemmers aan deze desinfectiebijproducten te beoordelen. De norm voor de som van de Trihalomethanen is maximaal 50 µg/L, berekend als chloroform. Per filtersysteem bent u verplicht het bassin met grootste inhoud (hoofdbassin) eenmaal per drie maanden te laten onderzoeken.”

Nieuwe parameter: uitdaging of niet?

“In veel zwembaden hebben wij al een 0-meting uitgevoerd door het zwemwater alvast te analyseren op de parameter Trihalomethanen. Gelukkig zien we dat de norm niet vaak werd overschreden tijdens deze 0-metingen. Op basis daarvan lijkt het aantal problemen met het beheersen van het gehalte aan Trihalomethanen mee te vallen.

Vanaf 1 januari 2024 bestaat er een analyseverplichting voor deze parameter. Met de planning van het periodieke onderzoek houden wij daar rekening mee. Voor deze parameter geldt een overgangsrecht van een jaar. Dat betekent dat u tot 1 januari 2025 niet hoeft te voldoen aan de kwaliteitseis van maximaal 50 µg/L. De analyseresultaten vindt u op het aparte 3-maandelijkse analyserapport.”

Meer weten?

Bent u op zoek naar meer informatie over Trihalomethanen of de andere nieuwe parameters van de nieuwe Zwemwaterwet? Wij helpen u graag verder. Bel een van onze adviseurs voor advies voor uw eigen specifieke situatie óf volg onze cursus over de nieuwe Zwemwaterwet.

Neem contact met ons op via c-mark@ftbnl.eurofins.com of bel ons op 088 – 831 05 00.